Naar aanleiding van de Franse verkiezingen trok deredactie.be naar Noord-Frankrijk. We namen polshoogte van het energiedebat.

Kernenergie is, voorlopig althans, niet weg te denken uit ons grootste buurland. 87 procent van de totale energieproductie halen de Fransen uit hun 58 nucleaire reactoren. Duitsland besliste na de kernramp in Fukushima om alle kerncentrales te sluiten, maar dat is in Frankrijk ondenkbaar. De kerncentrales behoren tot het DNA van het land.

VRTDe kerncentrale van Gravelines

De Fransen zijn trots op hun nucleaire sector. « Het is waar we goed in zijn », zegt een 58-jarige inwoner van Gravelines, waar een grote kerncentrale staat. Bovendien zien de Fransen er de voordelen van in: lage prijzen en een grote, verzekerde elektriciteitsproductie. President Sarkozy herinnert regelmatig aan het belang van kernenergie: « Ons nucleair park is een economische en strategische kracht voor Frankrijk ».

Toch duiken er dissidente stemmen op. De groene partij van Eva Joly (EELV) speelt de kernuitstap groot uit als het thema van de presidentsverkiezingen. Ze slaagt er maar matig in om weerklank te vinden bij de grote partijen, maar wist toch een akkoord met de PS uit de brand te slepen.

De grootste uitdager van president Sarkozy, François Hollande (PS), heeft er zich toe verbonden om het aandeel van kernenergie in de totale elektriciteitsproductie tegen 2025 te doen dalen tot maximum 50 procent.

Sarkozy zelf (UMP) is radicaal tegen een kernuitstap. Zelfs de oude centrale van Fessenheim in de Elzas moet openblijven, zegt hij. En er moet een nieuwe kerncentrale van de derde generatie worden gebouwd in Flamanville, meent Sarkozy.

De extreem-rechtse Marine Le Pen (FN) houdt minder vast aan kernenergie dan Sarkozy. Een uitstap kan lange termijn, zegt ze, maar de bouw van de nieuwe centrale in Flamanville moet zeker doorgaan.

Uitdager Jean-Luc Mélenchon (Front de Gauche), die in de peiligen boven Le Pen wipt en derde is, wil een volksreferendum organiseren over de kernuitstap. De centrale in Fessenheim moet voor hem alleszins onmiddellijk dicht.

In Gravelines, niet ver van de grens met ons land, staat de grootste kerncentrale van West-Europa. Met zijn zes reactoren produceert de centrale op zijn eentje genoeg energie om het totale energieverbruik van de regio Nord-Pas-de-Calais op te vangen. De centrale produceert 10 procent meer energie dan de 440 hydraulische centrales (waarvan 220 dammen) van Energie de France (EDF) samen.

VRTDirecteur Quilichini bij de kerncentrale

De directeur van de centrale, Jean-Michel Quilichini, somt de voordelen van kernenergie op. « Kernenergie is milieuvriendelijk, want er is geen CO2-uitstoot zoals bij de verbranding van fossiele brandstoffen. Kernenergie is ook altijd voorradig, in tegenstelling tot hernieuwbare energiebronnen. Het waait niet altijd. Er is ook de lage prijs voor uranium, dat uit stabiele landen als Canada en Australië komt. De nucleaire sector is bovendien arbeidsintensief. Het brengt heel wat goed betaalde arbeid met zich mee. »

Als ultieme argument schuift hij de Franse excellentie naar voren: « Frankrijk blinkt met Airbus uit in het bouwen van vliegtuigen, met Renault en PSA in het bouwen van auto’s en met de nucleaire installaties in het produceren van kernenergie. »

« Een aantal van die argumenten houden steek », klinkt het bij Fanny Puppinck en Marcus Benezit. Beide voeren campagne voor de groene presidentskandidate Eva Joly.

« Maar kernenergie is een oude technologie. Als we er ons halstarrig aan blijven vastklampen, dan missen we de trein en zien we anderen ons voorbijsteken. »

VRTFanny Puppinck (EELV) wil de sluiting van de centrales

Dat kernenergie goedkoop is, willen beiden niet gehoord hebben. « Men weet niet wat te doen met het nucleair afval. De berging is zeer duur, maar dat wordt niet meegerekend in de kostprijs ». De prijs van een nucleaire ramp wordt ook niet in rekening gebracht. « Wanneer er een ongeluk zou gebeuren in de oude centrale van Fessenheim, welke impact zou dat hebben op de regio? Zouden mensen nog Elzaswijnen kopen? Het debat moet eerlijk gevoerd worden. »

Wie tegen kernenergie is, moet ook een alternatief naar voren schuiven. De groenen hebben ambitieuze plannen klaar om de kernuitstap op te vangen, maar of die allemaal even haalbaar zijn, is niet duidelijk.

VRT

Naast de ondertussen ingeburgerde zonne- en windenergie willen ze inzetten op de zee. « Frankrijk telt veel kusten. Met waterturbines kunnen we de energie uit het water halen. » Volgens hen is het mogelijk om voldoende energieproductie te voorzien, maar ontbreekt de politieke moed voor de ommekeer.

Energiezekerheid speelt sterk in het debat. « Ik ben absoluut tegen de kernuitstap. Waar zullen we onze energie vandaan halen? », vraagt een 45-jarige vrouw uit Duinkerke zich af.

VRT

Daar is een 25-jarige student het absoluut mee oneens. « Ik vind dat politici de moed moeten hebben om nee te zeggen tegen kernenergie. » De andere kijk kan met de jonge leeftijd te maken hebben, maar een 60-jarige Parijzenaar treedt hem volmondig bij.

Al bij al lijken de Fransen niet echt wakker te liggen van hun kerncentrales. « De kernuitstap? Het houdt de Fransen niet echt bezig. Al schudden rampen zoals Fukushima de mensen weer even wakker. Maar we hebben een kort geheugen. Tsjernobyl, dat is iedereen ondertussen vergeten », herinnert een 72-jarige fietser uit Loon-Plage.

Nick Resmann